مهندسی بهداشت محیط

مقدمه و اهمیت موضوع: استفاده از فن‌آوری‌های نوین در تمامی فعالیت‌ها موضوعی چالش برانگیز است از سویی تولید کنندگان و ارائه دهندگان وسایل و روش‌های جدید بر موثر بودن روش و دستگاه خود اصرار می‌ورزند و از سوی دیگر مسئولین در استفاده از آنها تردید دارند. HTA فن‌آوری را به لحاظ ایمنی، اثربخشی ایده‌آل و معمول، بعد اقتصادی، عدالت، ملاحظات اخلاقی و حتی جنبه‌های سیاسی توسط تیمی از متخصصین گروه‌های مختلف علوم بهداشتی و درمانی مورد مطالعه قرار داده و گزارش مستند خود را ارائه می‌نماید.

مواد و روشها: جهت بررسی وضعیت دفع زباله‌های بیمارستانی در استان قزوین از  اسناد و مدارک موجود استفاده گردید و با طراحی و تکمیل پرسشنامه اطلاعات مربوطه استخراج گردید.مستنداتی نیز در بخش‌های شش‌گانه: تفكيك در مبدأ تولید- جمع‌آوری از بخش‌ها- حمل در بیمارستان- نگهداری موقت- دفع- نیروی انسانی از جداول موجود در پرتال مرکز سلامت محیط و کار استخراج گردید.

نتایج و بحث: دفع زباله‌های عفونی به نحو ایمن یکی مهم‌ترین مشکلات مراکز بیمارستانی است. به ویژه این‌که مطابق با قانون مدیریت پسماند وظیفه دفع یا بی‌خطر‌سازی آن به عهده مراکز تولیدکننده گذارده شده است. از این رو مدیران بخش‌های تولیدکننده زباله عفونی در انتخاب نحوه‌ی بی‌خطرسازی و نوع دستگاه‌های امحا کننده مردد هستند. زیرا تنوع این نوع پسماند و نیز تنوع روش‌های دفع و بی‌خطرسازی گاهاً باعث صرف هزینه‌های گزاف و بی‌نتیجه خواهد گردید. در استان قزوین با دارا بودن 14 بیمارستان و 1370 تخت بیمارستانی روزانه 5122 کیلوگرم زباله بیمارستانی و در نتیجه 1533 کیلوگرم زباله عفونی تولید می‌شود که برای بی‌خطر سازی آن از دستگاه‌های اتوکلاو- هیدروکلاو- کمی‌کلاو، از محصولات تولید داخل کشور و یا وارداتی استفاده می‌شود. بررسی از طریق روش HTA  و آیتم‌های مربوط به آن، کارایی هریک از این روش‌های بکار رفته را نشان داده است.

نتیجه‌گیری: در صورت تصمیم‌گیری قطعی در خصوص استفاده و یا عدم استفاده از خردکن، دستگاه‌های اتوکلاو از محصولات تولید داخل کشور مناسب‌ترین‌ها خواهند بود.دستگاه‌های هیدروکلاو به دلیل راندمان خوب و نیز ساخت در داخل کشور در اولویت دوم هستند.دستگاه‌های بی‌خطرساز شیمیایی(کمی‌کلاو) در صورت استفاده صحیح و مناسب از ماده گندزدای معرفی شده توسط شرکت سازنده در اماکن دارای تولید زباله با حجم کمتر، قابل توصیه هستند. دستگاه‌های اتوکلاو (استری فلش) به دلیل عدم کارآیی مناسب و نیز هزینه برای جهت واردات از خارج از کشور و استهلاک بالا به هیچ‌وجه توصیه نمی‌گردند.

کلمات کلیدی:HTA ، پسماند بیمارستانی، قزوین

رفرنس: شانزدهمین همایش بهداشت محیط- مهر ۹۲

نویسندگان:

محسن نوری، دکتر کاظم ندافی، مریم صباغیان

دانلود متن کامل مقاله

مقدمه و اهمیت موضوع: آلودگی هوا یکی از مشکلات شهر های بزرگ و صنعتی جهان می باشد و به طور جدی سلامتی ساکنین این شهر ها را تهدید می نماید. با توجه به اهمیت این موضوع  خصوصا در ایران که میزان آلاینده ها به خاطر صنایع و کارخانه ها و استفاده از وسایل نقلیه با سوخت های فسیلی، در شهرهای بزرگ به حد بحرانی رسیده است؛ میزان مرگ ومیر و بیماری ها و خسارات ناشی از آلودگی قابل توجه است. لذا لزوم انجام مطالعات گسترده و انجام اقدامات جدی در زمینه کاهش آلودگی بسیار حائز اهمیت است. در این مطالعه اثرات آلاینده های مهم هوا بر روی بیماری های قلبی ، تنفسی ، فوت و تصادفات در شهرستان شیراز مورد مطالعه قرار گرفته است.

مواد و روشها: به این منظور مراجعین به اورژانس (مرکز فوریت های پزشکی شیراز ) به علت بیماری های قلبی ، تنفسی ، فوت و تصادفات به صورت روزانه در نظر گرفته و غلظت آلاینده ها ی فوق به صورت روزانه از سازمان حفاظت محیط زیست شیراز در دو ایستگاه واقع در میدان امام حسین و دروازه کازرون در تاریخ 01/07/ 1390 لغایت 30 /07/1391 اخذ شد . این داده ها با استفاده از نرم افزار stata تجزیه و تحلیل شد.

نتایج و بحث: نتایج بدست آمده بیانگر رابطه ی معنی داری بین آلاینده های هوا مانند co، so₂  ، اکسید ها ی نیتروژن(No  وNo₂) ، O₃  و ذرات معلق با تصادفات (P_value<0/05   ) بود . نتایج بدست آمده در مورد آلاینده ی مونوکسید کربن حاکی از آن است که به ازاء یک واحد افزایش Co  تعداد تصادفات 1/1 برابر افزایش می یابد . بین بیماری های تنفسی و No نیز رابطه معنی داری وجود داشت؛ اما با سایر آلاینده ها رابطه ی معنی داری ندارد . همچنین  بین بیماری های قلبی و No₂   و  So₂ رابطه ی معنی دار وجود داشت.

نتیجه گیری: به طور کلی می توان نتیجه گرفت که از همه بیشتر میزان تصادفات با افزایش غلظت آلاینده ها در ارتباط است و با افزایش غلظت گازهای NO₂ ، O₃ و NO به ترتیب افزایش قابل ملاحظه ای در میزان تصادفات اتفاق می افتد. اما نکته ای که در مورد گازNO وجود دارد این است که غلظت این گاز در هوا بسیار جزئی و کم است و هیچ گاه به بالاتر از حد مجاز نمی رسد که بخواهد افزایشی چشمگیر را در میزان تصادفات به وجود آورد و از لحظ منطقی به هیچ وجه این اتفاق نمی افتد.

کلمات کلیدی: آلودگی هوا، اورژانس، شیراز، تصادف، بیماران قلبی

رفرنس:شانزدهمین همایش بهداشت محیط- مهر ۹۲

نویسندگان: ابوالفضل اژدرپور اسفندآبادی ، علی سلیمانی ، سمانه خادمی،زینب شرفی⁾، ماهرخ جلیلی 

دانلود متن کامل مقاله 

 مقدمه و اهمیت موضوع: در سال‏های اخیر تماس با ذرات هوابرد به صورت یک مشکل عمده مطرح شده است که سلامتی انسان را به مخاطره می‏اندازد. مطالعات اپیدمیولوژیکی نشان داده است که آئروسل‏های موجود در هوا می‏توانند به عنوان عاملی برای انتشار میکروارگانیسم‏ها باشند. میکروب‏های هوا می‏توانند باعث عفونت‏های تنفسی در بیمارانی که ضعف ایمنی دارند شده و مسبب بیماری‏های مسری باشند. این مطالعه با هدف اندازه­گیری غلظت اکتینومیست‏ها و تأثیر پارامترهای محیطی اعم از رطوبت نسبی، دما، سرعت باد وUV_index بر غلظت اکتینومیست‏ها در هوای شهر اهواز در شرایط عادی،نیمه‏گرد‏و‏غباری و گرد‏و‏غباری انجام گرفت.

مواد و روش‏ها: نمونه‏برداری از هوا برای تشخیص حضور اکتینومیست‏ها توسط نمونه بردار میکروبی هوا (Quick Take-30,SKC,USA) صورت گرفت. محیط کشت مورد استفاده محیط کشتTryptic Soy Agar (TSA) بود که محیط کشت مخصوص برای باکتری‌ها است. کلنی‌های رشد یافته بر روی محیط کشت مغذی (TSA ) به روش مستقیم و با استفاده از دستگاه کلنی کانتر شمارش شد و بر حسب واحد تشکیل کلنی بر متر مکعب (CFU/m³) بیان شد.

نتایج و بحث: تعداد کلنی اکتینومیست در روزهای گرد‏و‏غباری (5/2 برابر) روزهای عادی و در روزهای نیمه گرد‏و‏غباری (66/1 برابر) میانگین روزهای عادی ‏می‏‏‏باشد. آلوده‏ترین ماه به تعداد کلنی تشکیل شده در بهمن ماه‌ و اسفند ماه مشاهده گردید و در فصل زمستان نسبت به فصل پاییز و بهار میزان آلودگی بیشتر بود. همچنین ارتباط بین غلظت ذرات با تعداد کلنی تشکیل شده در متر مکعب هوا از لحاظ آماری معنی دار بود. و بین غلظت اکتینومیست‏ها با دمای محیط (ارتباط معکوس) و با سرعت باد،PM₁₀,PM_2.5 (ارتباط مثبت) معنی داری برقرار بود.

نتیجه‏گیری: هر چه محیط دارای تراکم جمعیتی بیشتر و ترافیک شدید تر و پوشش گیاهی کمتر باشد غلظت باکتری‏ها و اکتینومیست‏ها در آن محیط بیشتر است. نتایج حاکی از آن است که در فصل زمستان در شرایطی که رطوبت نسبی هوا کمتر از 50 درصد و دمای هوا بین⁰C 10-6 و یا رطوبت هوا بین 70- 61درصد و دمای هوا بین⁰C 3-0باشد، تعداد کلنی تشکیل شده در بیشترین حد خود خواهد بود بویژه اگر این شرایط با پدیده وارونگی همراه باشد.

کلمات کلیدی: آلودگی هوا، بیو‏آئروسل، اکتینومیست، گرد‏و‏غبار، اهواز

رفرنس: شانزدهمین همایش بهداشت محیط- مهر ۹۲

نویسندگان:

مقدمه و اهمیت موضوع: فلزات سنگین از مهمترین آلاینده­های زیست محیطی محسوب می­شوند. کروم شش ظرفیتی از جمله مهمترین فلزات سنگین است که در بسیاری از فاضلاب­های صنعتی نظیز آبکاری یافت شده و دارای مخاطرات بهداشتی و زیست محیطی حادی می­باشد. هدف از این مطالعه بررسی کارایی پوسته سبز بادام در حذف کروم شش ظرفیتی از  فاضلاب مصنوعی و بررسی تاثیر پارامتر­های مختلف بر فرایند جذب می­باشد.

مواد و روشها: اين مطالعه يك مطالعه بنيادي-كاربردي مي­باشد كه در آزمايشگاه شيمي آب و فاضلاب دانشكده بهداشت دانشگاه علوم پزشكي بیرجند انجام گرديد. در اين مطالعه حذف كروم شش ظرفيتي با استفاده پوسته سبز بادام با تغييرات pH ، زمان تماس، مقدار ماده جاذب و غلظت اوليه كروم شش ظرفيتي در سيستم ناپيوسته مورد بررسي قرار گرفت، و نتايج توسط نرم افزار  Excel تجزيه و تحليل گرديد.

نتایج و بحث: نتایج نشان داد که کارایی راندمان حذف کروم شش ظرفیتی با افزایش دوز جاذب افزایش و با افزایشpH  محلول و غلظت اولیه کاهش می­یابد، به طوری که افزایش دوز از gr/l 2 به gr/l24، منجر به افزایش راندمان جذب برای غلظت mg/l20 گردید. افزایش pH  از 2 به 10 نیز منجر به کاهش راندمان جذب شد.

نتیجه گیری: :  این مطالعه نشان داد پوسته سبز بادام در شرایط اسیدی دارای عملکرد مطلوبی بوده و به عنوان ماده جاذب ارزان قیمتی می­توان از آن برای تصفیه فاضلاب­های حاوی کروم (VI) استفاده کرد.

کلمات کلیدی: پوست سبز بادام، کروم شش ظرفیتی، جذب.

نویسندگان:

چکیده:

مقدمه و اهمیت موضوع : یکی ازگزینه های مناسب برای تصفیه فاضلاب مناطق روستایی که از سالیان گذشته کاربرد آن رواج یافته است، مخازن سپتیک  می باشد. به دلیل ناکافی بودن راندمان تصفیه توسط این سیستم جهت تخلیه پساب به محیط زیست، استفاده مجدد از پساب و بمنظور افزايش كيفيت پساب خروجي این مخازن، تصفیه تکمیلی پساب ضروری است.  یکی از مناسبترین روشها برای این منظوراستفاده از صافی شنی درشت دانه با جریان افقی می باشد. هدف از مطالعه، امکان سنجی و تدوین ضوابط و مبانی طراحی و کاربرد این روش در تصفیه  تکمیلی  پساب سپتیک تانک روستای مرادتپه کرج، در حذف BOD ،COD ، مواد معلق ، فسفرکل ، نيتروژن کجلدال ، کدورت و کل کلیفرم بود.

مواد و روش ها: اين پژوهش  به صورت تجربي و در مقياس  پايلوت انجام شد. در محل ورودی ايستگاه پمپاژ تصفيه خانه فاضلاب روستای مراد تپه کرج که پساب مخازن سپتیک شبکه جمع آوری وارد آن می شود، واحد پايلوت صافي درشت دانه استوانه اي شكل با جريان افقي ، به شعاع 25/0 متر ، طول 4 متر و داراي سه لايه  نصب گرديد. عمليات نمونه برداري به صورت هم زمان و روزانه از ورودي و خروجي صافي در سه نرخ فيلتراسيون 5/0,  1 و 5/1  متر در ساعت،  انجام شد.

نتایج و بحث: راندمان حذف کل کليفرم ها در نرخ های مختلف فيلتراسيون از84 تا 4/99 درصد متغیر بود. برای حذف   COD در حالت عملکرد بهينه در نرخ فيلتراسيون 5/0  متر درساعت ميانگين حذف 6/56 درصد و کمترین میزان حذف در نرخ فيلتراسيون 5/1 متر در ساعت، با ميانگين حذف 9/38 درصد بدست آمد. در رابطه با  حذف   BOD در نرخ فيلتراسيون 5/0 متر در ساعت، ميانگين حذف 5/68 بدست آمد. حذف TSS در اين مطالعه در حالت عملکرد بهينه در نرخ فيلتراسيون 5/0 متر در ساعت، ميانگين حذف 6/78 درصد بدست آمد. متوسط غلظت كل نيتروژن کجدال پساب پايلوت حداکثر 25/9 mg/L as NH₃ ، بود.

نتیجه گیری: براساس نتایج حاصله، درنظرگرفتن میزان بارگذاری حداکثر 5 متر برساعت برای صافی شنی درشت دانه با جریان افقی، در تصفیه پساب مخازن سپتیک برای دستیابی به استانداردهای تخلیه پساب درآب های سطحی و تخلیه درچاههای جاذب، و درنظرگرفتن میزان بارگذاری حداقل 1 متر برساعت برای دستیابی به استانداردهای استفاده مجدد از پساب در آبیاری محصولات کشاورزی همراه با گندزدایی در منا طق روستایی ضروری است.

کلمات کلیدی : مناطق روستایی ، تصفیه فاضلاب ، سپتیک تانک، صافی شنی درشت دانه با جریان افقی

نویسندگان:

محمد فهیمی نیا  ،  محمد خزایی،  رویا اردانی ،  مجتبی صیادی،  وحیده فهیمی نیا

دانلود متن کامل مقاله

مقدمه:اکسایش کانی های مختلف موجود در مواد زغالی و باطله از جمله کانی های سولفیدی باعث پیدایش بزرگترین مسئله زیست محیطی معادن به نام پساب معادن شده است .این پساب ها می توانند فلزات سنگین را در خود حل کرده ودر آب های زیر زمینی نفوذ کنند اگر این آبها به بیرون پمپاژ شوند می توانند خاک ،گیاهان وآبهای سطحی را آلوده کنند.

ترکیب زغال سنگ وشرایط تشکیل پیچیده آن علت تجمع عناصری از قبیل عناصر سبک لیتیم وبریلیم و عناصر غیر فلزی (Se،As،Bi...) ،فلزات سنگین B,Br,Fe,Na… (وعناصر نادر خاک می شود که هر کدام از این موارد در حین عملیات استخراج وارد پساب معدن شده و بر کیفیت آن اثر می گذارد(2). معادن زغال‌سنگ منطقه کوهبنان، از جمله معادن فعال ايران هستند که بعد از طبس بالاترين ذخيره را دارا بوده و به‌عنوان تامين‌کننده اصلي زغال مورد نياز ذوب‌آهن اصفهان مطرح هستند در حال حاضر معادن منطقه کوهبنان کرمان به 4 منطقه معدني كه شامل منطقه اصلي (پابدانا)، منطقه معدن هشوني، منطقه همكار و معدن كمسار است.

روش کار:مطالعه حاضر مطالعه ای مقطعی بود که در فصل بهار 92 انجام گرفت .جهت انجام تحقیق اززهاب خروجی، دساندری معدن هشونی کوهبنان،سه نمونه گرفته شد .این نمونه ها به فاصله یک ماه از یکدیگر ودر ماههای فروردین ، اردیبهشت وخرداد سال 92 بود.تمامی آزمایشها (pH ،هدایت الکتریکی ،بی کربنات ،سولفات ،سختی ،نیترات،سدیم ،پتاسیم ،سرب ،مس ،کادمیم ،نیکل )بر اساس روش های استاندارد انجام گرفت .نتایج با استانداردهای آب آشامیدنی وآب کشاورزی مقایسه شدند.

یافته ها:نتایج مشخص نمودند که نمونه ها حاوی مقادیربسیار بالایی موادمعلق می باشند و با توجه به این که از این پساب برای کشاورزی و آبیاری فضای سبزونیز حمام کارگران معدن  استفاده می شود مسلما ایجاد مشکلاتی در این زمینه می کند. مقدار سختی کل در نمونه ها  در حد استاندارد بود امامقدار Mg از استانداردهای آب آشامیدنی وکشاورزی بالاتر است. مقدارHCO3  دو برابر استاندار آب کشاورزی است .میزان سدیم نمونه ها بالاتر از مجاز آشامیدن و نیز کشاورزی بود .این نتایج نشان می دهداین آب ازنوع بیکربناتهمنیزیکو سدیم میباشد. مشخص شد که که مقدار متوسط مس ونیکل در پساب معدن هشونی کوهبنان از حد استاندارد کمتر است اما مقدار فلزات سرب(تا 7برابر استانداردآب آشامیدنی )،فلز کبالت (دوبرابر استاندارد آب آشامیدنی )وفلز کادمیم (چندین برابر استاندارد )می باشند.

با توجه به اینکه این منطقه دارای منابع زیاد آب زیر زمینی وبارش سالانه 141 میلیمتر ودمای میانگین 14 درجه سانتیگراد می باشدو منطقه دارای ذخایر زغال سنگ بالایی است. انتظار می رود که این آلودگی ها اثرات زیادی بر محیط زیست این منطقه بگذاردعلاوه بر این ،این آلودگی ها نیز به نوبه خود خطرات زیادی را برای منطقه مسکونی پابدانا که در نزدیکی معدن هشونی واقع است دارد که این امر اهمیت زیاد مطالعه بیشتر بر روی پساب های معدن هشونی را آشکار می کند.

کلمات کلیدی:پساب معادن، معدن زغال سنگ هشونی ، کرمان

رفرنس: شانزدهمین همایش بهداشت محیط - مهر ۹۲

نویسندگان:

مهشید لؤلؤئی ،یونس جهانی ،معظمه اسفندیارپور، فهیمه محمد حسنی جور

دانلود متن کامل مقاله